فیزیولوژی انسان (قلب )

فیزیولوژی انسان

قلب : تلمبه ای ایست که خون را در بدن به گردش در می آورد.(از چهار حفره تشکیل شده،دو حفره بالا دهلیزو دو حفره  پایین را بطن می گویند.)

قلب چپ خون بازگشتی از ریه ها را به بافتها می رساند و قلب راست که خون بازگشتی از بافتها را به ریه ها می رساند. خونی که به قلب چپ می رسد به علت اکسیژنی که در ریه ها دریافت داشته، رنگ قرمز روشن را دارد که توسط قلب چپ به آئورت ریخته می شود و از راه شریانها و شریانچه ها به داخل مویرگ ها هدایت می شود .

هنگام عبور از مویرگهای بافتی اکسیژن خود را از دست می دهد و به رنگ آبی تیره در می آید. خون تیره به قلب راست باز می گردد و بطن راست آن را از راه شریانهای ریوی به ریه ها می فرستد. در ریه ها خون اکسیژن می گیرد و رنگش مجددا قرمز روشن می شود و توسط ورید های ریوی به قلب چپ بر می گردد.

حجم ضربه ای : در هر ضربان قلب ،هر بطن حدود 70 میلی لیتر خون از خود خارج می کند که آن را حجم ضربه ای می نامند . S.V  نشانه ی حجم ضربه ایست.

تواتر قلبی : قلب حدود 70 بار در دقیقه ضربان دارد که آن را تعداد ضربان قلب در دقیقه یا تواتر قلب می نامند.  H.R نشانه ی تواتر قلبی است.

برون ده قلبی : مقدار خونی است که توسط هر بطن در هر دقیقه بیرون می ریزد و به عامل بستگی دارد تواتر قلبی و حجم ضربه ای.

                      ( H.R )تواتر قلبی  × ( S.V ) حجم ضربه ای= برون ده قلبیC.O 

تواتر قلبی : تواتر قلبی از روی تواتر گره سینوسی_دهلیزی تعیین می شود. اما تواتر گره سینوسی_دهلیزی بسیار بیشتر از تواتر قلبی می باشد که عصب واگ بر روی قلب مانند یک ترمزبر روی تواتر گره سینوسی_دهلیزی عمل می کند ،هر چه تونوس واگ بیشتر باشد،قلب کندتر می زند و هر چه تونوس واگ ضعیف تر باشد قلب سریع تر می زند. عصب واگ بخشی از دستگاه پاراسمپاتیک است.عمل واگ بر روی قلب توسط آتروپین ضعیف می شود.

تونوس واگ از یک گره سلولی(مرکز قلبی)در بصل النخاع بوجود می آید.دستگاه عصبی سمپاتیک با آزاد ساختن نورآدرنالین در پایانه های عصبی،اثراتی چون تند کردن ضربان قلب را در حالات هیجانی و فعالیت عضلانی بر عهده دارد. افزایش درجه حرارت بدن موجب افزایش تواتر قلبی می شود.افزایش فعالیت غده تیروئید موجب افزایش مقدار تیروکسین وتری یدوتیرونین در گردش خون می شود،تواتر گره سینوسی_دهلیزی را افزایش می دهد. بنابراین پرکاری تیروئید باعث تواتر قلبی سریعتر می شود.

 *افزایش بازگشت وریدی به قلب منجر به افزایش تواترقلبی بخصوص در هنگامی می شود که تواتر قلبی کم باشد این پدیده را رفلکس بین بیریج می نامند.

حجم ضربه ای : عبارتست از مقدار خون تخلیه شده هر بطن در هر ضربان.جحم ضربه ای برابر با مقدار خون موجود در هر بطن در ابتدای سیستول منهای مقدار خونی است که در پایان سیستول در بطن باقی می ماند.

آناتومی قلب : بین 240 تا 270 گرم است.بوسیله دیواره ای به دو بخش راست و چپ تقسیم شده که هیچ گونه رابطه ای با هم ندارند.هر قسمت راست وچپ به دو محفظه تقسیم شده، محفظه فوقانی دهلیز و محفظه تحتانی بطن نام دارد.بین دهلیزوبطن دریچه وجود دارد که طرف راست دریچه سه لتی ودریچه سمت چپ،دریچه دو لتی یا میترال نام دارد. دریچه ها از پس زدن خون به داخل دهلیز جلوگیری می کنند. در شروع سیستول بطنی،دریچه های دهلیزی-بطنی بسته شده و بعد دریچه های سینی شکل باز می شوند. در پایان سیستول بطنی دریچه های هلالی یا سینی شکل بسته شده و اندکی بعد دریچه های دهلیزی-بطنی باز می گردنند.

" دستگاه هدایت قلب "

1.گره سینوسی-دهلیزی : در جدار خلفی دهلیز راست قرار گرفته، هنگامی که ضربان قلب در گره سینوسی-دهلیزی شروع می شود موج تحریک در سراسر رشته های عضله دهلیزی منتشر می شودو دهلیزها منقبض می شوند.

2.گره دهلیزی-بطنی : در طرف راست بین دو دهلیز قرار دارد.تاخیر در تحریک گره دهلیزی-بطنی باعث تخلیه خون دهلیزها به درون بطن ها می شود. موج تحریک گره دهلیزی-بطنی به طرف دسته هیس (دسته دهلیزی-بطنی)منتشر می شود.

3.دسته هیس(دسته دهلیزی-بطنی) : در طرف راست تیغه بین بطنی حدود 12 میلی متر پایین می رود و به شاخه های راست و چپ تقسیم می شودو در انتها به رشته های پورکینج تقسیم می شوند. تحریک به طور سریع در سراسر بطن انجام می گیردو آنها را منقبض می کند.

دوره قلبی : به دو مرحله سیستول(انقباض)و دیاستول(انبساط) اتلاق می گردد. از ابتدای یک ضربان قلب تا ابتدای ضربان بعدی یک دوره قلبی می باشد.

صدای قلبی : با هر ضربه بطن دو صدا شنیده می شود. صدای اول ناشی از بسته شدن دریچه های دهلیزی-بطنی و انقباض بطن می باشد و صدای دوم کوتاهتر وآهسته تر بوده و ناشی از بسته شدن دریچه های هلالی است.

گیرنده های شیمیایی : نزدیک سینوس سبات و آئورتی قرار گرفته اند و به تغییرات محتوی اکسیژن و دی اکسیدکربن و حالت اسیدی خون پاسخ می دهند.اهمیت آنها بیشتر در تنظیم دستگاه تنفس می باشد و تغییر در تعداد ضربان قلب.

* ضخامت رگهای شریانی همیشه بیشتر از وریدهای همراه آنهاست.

فشار خون : نیرویی است که توسط خون به جدار رگهای خونی وارد می شود. بر حسب میلی متر جیوه بیان می شود. در افراد بالغ جوان فشار شریان بازویی مقدار متوسط 110  میلی متر جیوه در سیستول و بین 65 تا 75 میلی متر جیوه در دیاستول می باشد. اختلاف بین فشار سیستولی و دیاستولی را فشار نبض گویند.

* افزایش تعداد ضربان قلب می تواند به علت کاهش زمان پر شدن قلب باعث کاهش حجم ضربه ای گردد و فشار نبض نیز کاهش می یابد.

الکتروکاردیوگرام : منحنی تغییرات الکتریکی قلب را گویند و به اختصار ECG می نامند. منحنی ،نوسانات در دوره قلبی را نشان می دهد .شامل امواج و کمپلکسهاست.(موج P با سیستول دهلیزی همراه است و کمپلکس QRST با سیستول بطنی)

موج P نشان دهنده دپلاریزاسیون دهلیزها است. کمپلکس QRSTفعالیت الکتریکی بطن ها قبل از انقباض آنها می باشد که بطن ها دپولاریزه شده. موج T دپولاریزاسیون بطن ها می باشد.